The Mongolian Mining Journal

Экспорт 2023 оны эхний хоёр сард өмнөх оны мөн үеэс 1.1 тэрбум ам.доллароор өсжээ Гадаад худалдааны тэнцэл 2023 оны эхний хоёр сард нэг тэрбум ам.долларын ашигтай гарчээ. Энэ нь өмнөх оны мөн үеэс 902.8 сая ам.доллароор буюу 7.3 дахин өссөн үзүүлэлт болсон аж. Харин хоёрдугаар сард 655.6 сая ам. долларын ашигтай гарч, өмнөх сараас 265.9 сая ам.доллароор буюу 68.2%-аар өсжээ.

Рио Тинтогийн хувьцаа даваа гарагийн өглөө Нью-Йоркийн биржид 1%-иар өссөн байна "Рио Тинто" даваа гарагт Монгол дахь Оюутолгойн зэсийн гүний уурхайн олборлолтоо эхлүүлснээ мэдэгдлээ. 2022 оны нэгдүгээр сард Монгол Улсын Засгийн газар, "Рио Тинто" компани харилцаагаа сэргээж, Оюутолгойн гүний уурхайн төслийг урагшлуулах тухай гэрээ байгуулснаас хойш гүний уурхайд 30 удаа тэсэлгээ хийж, уурхайгаас зэсийн хүдэр олборлож эхэллээ.

2022 онд хамгийн их өгөөж өгсөн 10 ашигт малтмал 2022 онд хамгийн ашигтай байсан түүхий эдээр нүүрс тодорчээ. Олон улсад эрчим хүчний хямрал тохиолдсоноор нүүрсний ханш нь хоёр дахин өссөн байна.

Автоматжуулалт, инновациар тоноглогдсон дижитал гүний уурхай Оюутолгойн далд уурхай эргэлтэд орсноор дотоодын нийт бүтээгдэхүүн хоёр дахин нэмэгдэнэ. Энэ бол монголчуудын хүсч буй хүлээлт. Өнөөдөр буюу 2023 оны гуравдугаар сарын 13. Түүхэнд тэмдэглэгдэх үйл явдал болж буй өдөр. Өнөөдөр “Оюутолгой” төсөл гүний уурхайн олборлолтоо эхлүүлэн 18 дугаар цооногоос олон улсад дөрөвдүгээрт эрэмбэлэгдэх зэсийн баяжмал олборлон экспортлож буй юм. Эл өдөр Өмнөговь аймгийн Ханбогд сумын нутагт орших Оюутолгойн гүний уурхайн нээлтийг Улаанбаатар хотын төв цэгийн урд талд байрлах Шангри-Ла зочид буудлын “Ball room” танхимд цугларсан зочид нэг цаг хугацаанд хамтдаа үзэж түүхэн гэрч болсон юм. Тус компани сүүлийн 12 жилийн хугацаанд дөрвөн тэрбум ам.доллар буюу 8.8 их наяд төгрөгийг татвар хураамж хэлбэрээр Монгол Улсын төсөвт төвлөрүүлсэн байна. Тиймээс түүхэн үйл явц хэмээн нэрлэж буй.

Л.Оюун-Эрдэнэ: Монгол Улс олон улсад дөрөвдүгээрт эрэмбэлэгдэх зэсийн өндөр технологийн уурхайтай боллоо Л.Оюун-Эрдэнэ: Монгол Улс олон улсад дөрөвт эрэмбэлэгдэх зэсийн уурхайтай болж, эхний бүтээгдэхүүнээ олборлож байгаагаа дэлхий дахинд зарлаж байна

Л.Оюун-Эрдэнэ: Монгол Улс олон улсад дөрөвт эрэмбэлэгдэх зэсийн уурхайтай болж, эхний бүтээгдэхүүнээ олборлож байгаагаа дэлхий дахинд зарлаж байна Монгол Улсын Ерөнхий сайдын хувьд Оюу Толгой төслийн Гүний уурхайн 1265 метрийн гүнд орших 18 дугаар цооногоос Монгол Улс өнөөдөр олон улсад дөрөвт эрэмбэлэгдэх зэсийн өндөр технологийн уурхайтай болж, эхний бүтээгдэхүүнээ олборлож байгааг дэлхий дахинд ийнхүү зарлаж байна.

Якоб Стаусхолм: Гүний уурхайн олборлолтыг эхлүүлснээр Оюу Толгой дэлхийн хамгийн чухал зэс үйлдвэрлэгчдийн нэг болж байна Өнөөдөр гүний уурхайн олборлолтыг эхлүүлснээр Оюу Толгой дэлхийн хамгийн чухал зэс үйлдвэрлэгчдийн нэг болох эхний алхмаа хийхийг харж байна. Оюу Толгой үйлдвэрлэлийн бүрэн хүчин чадлаараа ажиллаж эхлэхэд жилд 6 сая гаруй цахилгаан автомашин үйлдвэрлэхүйц хэмжээний зэс нийлүүлнэ.

Оюутолгойн гүний уурхайн олборлолт эхэллээ Оюутолгойн гүний уурхайн олборлолтын нээлтийн ёслол өнөөдөр болж байна. Гүний уурхайн нээлтийн ёслолд тус уурхайн 34 хувийг эзэмшигч Монгол Улсын Засгийн газрыг төлөөлж Ерөнхий сайд тэргүүтэй Засгийн газрын зарим гишүүн, 66 хувийг эзэмшигч Рио Тинто группийн Гүйцэтгэх захирал Якоб Стаусхолм болон уурхайчин хамт олон оролцож байна.

Т. Баттулга: Build Mongolia 2023 үзэсгэлэнд зочлох барилга, дэд бүтцийн салбарынхны хувьд олон төрлийн бүтээгдэхүүнтэй нэг дор танилцаж, ханган нийлүүлэгчдийг таних хамгийн таатай орчин Build Mongolia 2023 олон улсын барилга, зам тээвэр, уул уурхай, эрчим хүч, дэд бүтцийн техник технологийн гуравдахь удаагийн үзэсгэлэн 2023 оны 4 дүгээр сарын 19-21-ны өдрүүдэд зохион байгуулагдах гэж байгаа билээ. Энэ талаар үзэсгэлэнгийн зохион байгуулагч Экспо Монгол ХХК-ийн ерөнхий захирал Т. Баттулгатай ярилцлаа.

Сайд Ж.Ганбаатар Канад, АНУ-ын хөрөнгө оруулагчидтай уулзалт хийжээ Уул уурхай, хүнд үйлдвэрийн сайд Ж.Ганбаатар гуравдугаар сарын 9-ний өдөр Канадын Торонто хотноо Монгол Улсын уул уурхайн салбарт хөрөнгө оруулах сонирхлоо илэрхийлсэн Канад, АНУ-ын хөрөнгө оруулалтын сан, банкууд, хөрөнгө оруулагчдыг урьж зангиагүй уулзалт хийжээ.

Австралид нүүрснээс татгалзаж эхэлсэн нь батарей үйлдвэрлэлийн хөгжилд түлхэц өгч байна Австрали нүүрсний цахилгаан станцуудаас татгалзаж, цэвэр эрчим хүчний эх үүсвэр рүү хурдацтай шилжиж байгаа нь нар, салхины эрчим хүчийг хуримтлуулах боломжтой хураагуур (батарей) үйлдвэрлэх төслүүдийг эрчимтэй хэрэгжүүлэхэд хүргэж байна.

Э.Булган: Шинэчилсэн татварын тухай хуулиар харилцан хамааралтай этгээдүүдийн талаар тодорхой заалт оруулсан “Mckenzie and Partners” ТМЗ компанийн аудитын партнер Э.Булгантай уул уурхайн салбарын татварын бодлого, шинэчлэлийн асуудлаар ярилцлаа. Тэрээр олон улсын мэргэшсэн нягтлан бодогч мэргэжилтэй бөгөөд уул уурхайн татварын чиглэлээр судалгаа хийдэг юм.

Рио Тинто Симандоу уурхайтай холбоотой авлигын асуудлыг шийдэв "Рио Тинто" групп Гвиней улстай холбоотой авлигын асуудлыг шийдвэрлэхийн тулд 15 сая ам.долларын торгууль төлөхөөр болжээ. Зургаа гаруй жилийн өмнө Баруун Африкт оршдог тус улсын төмрийн хүдрийн аварга том ордтой холбоотой авлигын хэргийн улмаас "Рио Тинто" компани хоёр дээд албан тушаалтнаа ажлаас халж байсан.

Гадаад валютын улсын нөөц 3.4 тэрбум ам.долларт хүрчээ Засгийн газрын өнөөдрийн хуралдаанд “Гадаад валютын улсын нөөцийг нэмэгдүүлэх чиглэлээр авах зарим арга хэмжээний тухай” Засгийн газрын 2022 оны аравдугаар сарын 5-ны өдрийн 362 дугаар тогтоолын хэрэгжилт, цаашид авах арга хэмжээний талаар Монгол Улсын Шадар сайд бөгөөд Эдийн засаг, хөгжлийн сайд Ч.Хүрэлбаатар Засгийн газрын гишүүдэд танилцуулав.

Петер Акерли: “Эрдэнэ Ресурс Девелопмент” Баян Хөндий алтны төслийг хөгжүүлэх зорилготой Канадын эрдэс баялгийн хайгуул, олборлогчдын чуулга уулзалт 2023 (PDAC) чуулган энэ сарын 5-нд Канадын Торонто хотноо эхэлсэн билээ. 1932 онд анх зохион байгуулагдсанаас хойш PDAC чуулга уулзалтын цар хүрээ, нөлөөлөл жил бүр нэмэгдэж байна. Өнөөдөр уг чуулганд 1100 гаруй компани бүтээгдэхүүн танилцуулгаа бэлтгэж, 2500 хөрөнгө оруулагчидтай холбоо тогтоон улмаар дэлхийн эрдэс баялгийн салбарынхны цуглардаг хамгийн шилдэг арга хэмжээ болж чадсан юм.

Тэсрэх бодисын нийлүүлэлт 2023 онд хэвийн явагдана Уул уурхайн компаниудад тулгараад байгаа олон асуудлын нэг нь тэсэлгээний бодисын дутагдал. 2021 оны сүүлээс эхлэн ОХУ тэсэлгээний бодисоо гадагш гаргахыг хориглосноос болж үнэ нь гурав дахин өссөн. Үүнийг дагаад бусад бодисын үнэ ч өссөн ч эргээд буурсангүй. Цар тахлын үед нэн ховордож уурхайнууд сул зогсолт хийх шахсан нь саяхан.

Перугийн иргэд нэн чухал “уул уурхайн коридор”-ыг дахин хаана Перугийн Андын нурууны уугуул иргэд зэсийн томоохон үйлдвэрлэгчдийн ашигладаг гол хурдны замыг ирэх долоо хоногт дахин хаах болно гэж орон нутгийн иргэдийн хоёр удирдагч өнгөрсөн бямба гарагт мэдэгдэв. Өмнө нь нутгийн иргэд уул уурхайн компаниудадтай түр эвлэрч, уул уурхайн үйлдвэрлэлийг дахин сэргээх боломж олгож байсан билээ.

П.Сайнзориг: Жижиг “Тавантолгой” ХК экспортлох нүүрсээ ангилан овоолго хийж байна Орон нутгийн жижиг “Тавантолгой” ХК-ийн Бүрэн эрхт төлөөлөгчөөр томилогдон ажиллаж буй ХЗДХЯ-ны Төрийн нарийн бичгийн дарга П.Сайнзориг /2023.03.06/ сэтгүүлчдэд мэдээлэл хийсэн юм. Тэрбээр Засгийн газрын шийдвэрээр 2022 оны арванхоёрдугаар сарын 9-ний өдөр “Тавантолгой” ХК-ийн Онцгой бүрэн эрхт төлөөлөгчөөр томилогдсон ажиллаж байна. Бүрэн эрхт төлөөлөгчөөр ажиллах хугацаанд удирдлага, менежментийн ямар шийдвэрүүд гарсан болон хувьцаа эзэмшигчдэдээ ногдол ашиг тараахтай холбоотой мэдээллийг тодруулсан юм.

“Монголын өдөр”-өөр хайгуул, алтны төслүүдээ түлхүү танилцуулна Хэдийгээр цар тахлын хугацаанд нэг жил өнжиж, 2022 онд цахим хосолсон хэлбэрээр зохион байгуулсан ч энэ жилийн хувьд PDAC- 2023 дэлхийн 130 гаруй орны шийдвэр гаргагч, хөрөнгө оруулагчид, төсөл хэрэгжүүлэгчид нэг дор цуглаж буй хамгийн том арга хэмжээ болно.

ОХУ-ын газрын тос, байгалийн хийн орлого хоёр дахин буурчээ ОХУ-ын газрын тос, байгалийн хийн орлого өнгөрсөн оны хоёрдугаар сард бараг хоёр дахин буурч (46%-иар) 521 тэрбум рубль болсон гэж Bloomberg агентлаг Оросын Сангийн яамны мэдээлэлд үндэслэн тооцоолжээ. Газрын тос, нефтийн бүтээгдэхүүний татварын орлого 48%-иар буурч, 361 тэрбум рубль болжээ. Оросын экспортын гол нэрийн бүтээгдэхүүн Urals нефтийн үнэ буурсантай холбоотойгоор тус улсын орлого эрс багассан. Өнгөрсөн сард нэг баррель дунджаар 49.56 ам.доллар байв.