Тавантолгой ордын Цанхийн баруун хэсэгт стратегийн хөрөнгө оруулагчийг тодруулахтай холбоотой үл ойлголцол үүссэн. Геополитикийн тал руу хэт анхаарсан шийдвэр гаргалаа гэсэн яриа их гарч байна. “Эрдэнэс Тавантолгой” компанийн ТУЗ-ийн даргын хувьд энэ тал дээр байр сууриа илэрхийлнэ үү?
Тавантолгойн нөөц Зүүн, Баруун гэсэн үндсэн том хэсгээс бүрддэгийг хүмүүс мэдэж байгаа. Энэ хоёр коксжих нүүрсний нөөцөөрөө ойролцоо. Баруун Цанхи дээр бид стратегийн хөрөнгө оруулагч шалгаруулах ёстой. Энэ ажил ид дундаа явж байна. Хөрөнгө оруулагчидтай санал нийлсэн асуудал олон бий. Гүйцээж шийдвэрлэх зүйлүүд ч бас байгаа. Ондоо багтааж, тодруулбал аравдугаар сараас өмнө гол ажлууд нугарчих байх. УИХ-аас Зүүн Цанхийн хэсэгт төрийн өмчит “Эрдэнэс Тавантолгой” компанийг олборлолт явуулах үүрэг өгсөн. Тэр удирдамжийн дагуу өнөөдөр олборлолтын гэрээг хийж, нүүрсээ экспортолж эхэллээ. Баруун Цанхид үйл ажиллагаа явуулах стратегийн хөрөнгө оруулагчидтай холбоотой тодорхой хариулт өгөх хэрэгтэй болов уу. Сонгон шалгаруулалтад орж байгаа Консорциум дотроос Япон, Солонгосыг яагаад хасчихав гэж ярьж байгаа. Ийм асуудлыг хөндөж тавих үндэслэл бий.
Нэгдүгээрт, баруун Цанхи дээр стратегийн хөрөнгө оруулагч Консорциумыг шалгаруулах ажил албан ёсоор дуусаагүй байна. Засгийн газарт шалгаруулалтын явцыг танилцуулсан. Засгийн газар үүнтэй танилцаад Үндэсний аюулгүй байдлын Зөвлөлөөр оруулсан. Тэндээс гарсан зөвлөмж, чиглэлийг тусгаад буцаад оруулж ирэх үүрэг даалгаврыг бидэнд өгч байгаа. Тийм болохоор баруун Цанхийн тухайд эцсийн шийдвэр гараагүй гэж хэлж болно. Япон, Солонгосын хөрөнгө оруулагчид яагаад хасагдав гэдэг дээр тайлбарлая.
АНУ-ын “Пибоди”, Хятадын “Шинхуа”- Японы Мицуи” хоёрын нэгдэл болон “Оросын төмөр зам”, Япон, Өмнөд Солонгосын компаниуд багтсан том Консорциум байгаа. Манай ажил зохион байгуулж байсан хүмүүс эдгээр Консорциумд урилга өгөхдөө гол үүрэгтэй газрууд руу нь явуулчихсан юм билээ. Энэ тухайд өөр нарийн тодорхой зүйл бий эсэхийг би мэдэхгүй байна. Гэхдээ үүнтэй холбогдуулж Япон, Өмнөд Солонгосын хөрөнгө оруулагчид өөрсдийгөө хасагдсан хэмээн ойлгохоор нөхцөл үүссэн. Би өөрийнхөө санал, бас таамаглаж байгаа зүйлээ үүнтэй холбож хэлье. Ерөнхий сайдын байр суурь ч минийхтэй төстэй байх болов уу. Япон, Өмнөд Солонгосын компаниудыг шалгаруулалтаас хасах үндэслэл байхгүй. Цаашид хамтран ажиллах шаардлагатай. Ний нуугүй хэлэхэд тэд бидний итгэл найдварыг хугалсан тал бий. Албан ёсны түвшний уулзалтуудад энэ хоёр улсын хөрөнгө оруулагчид “Монголд ашигт малтмалын асар их нөөц бий. Бид өндөр технологитой. Ингээд нийлбэл үр дүнд хүрнэ” гэж ярьдаг. Гэвч тэднийг яг уриад санал авахаар Япон, Солонгосоос өндөр технологи хүлээгээд бүтэлтэй юм болоогүй. Коксжуулсан нүүрсний тухайд болох юм шиг байна. Уг нь, гангийн үйлдвэр, нүүрс шингэрүүлэх технологио бидэнд өгөөч ээ гэсэн хүсэлтийг бид тавьсан. Гэвч энэ талаар тэд тодорхой санал хэлээгүй, зөвхөн нүүрс худалдаж авах саналтай, зарим нэг зүйлд хөрөнгө оруулах бодолтой байгаагаа л хэлсэн. Үүнд Ажлын хэсгийнхэн сэтгэл дундуур байв. Энэ нь Япон, Солонгосын хөрөнгө оруулагчдыг хаслаа гэсэн мэдээлэлд нөлөөлсөн байх. Дахин хэлэхэд, стратегийн хөрөнгө оруулагчийг тодруулах албан ёсны шийдвэр гараагүй. Ойлголтын зөрүүг арилгаж, цаашид алдаа дутагдлаа засах бололцоо бүрэн бий.
Үргэлжлэлийг Mongolian Mining Journal-ийн ¹009 дугаараас уншина уу