“Уул уурхайн солиорол дунд” Монгол соёлын үндэс угсаа, унаган төрхөө үгүй хийж болохгүй

        Монголын уул уурхай олон улсын анхаарлыг татаж буй энэ цаг үед тус салбарт дэлхийд тэргүүлэгч орнуудын туршлага бидэнд ихээхэн чухал билээ. Уул уурхайн хамгийн олон жилийн түүхтэй Герман улс нь техник технологи, нөхөн сэргээлт, хууль эрх зүйн орчны зохицуулалтаараа арвин их туршлагатай. Тус улсын уул уурхай болон өнөөгийн эдийн засгийн талаар Герман улсаас Монгол улсад суугаа Онц бөгөөд Бүрэн Эрхт элчин сайд, ноён Пиус Фишертэй ярилцлаа.

       Эрхэм элчин сайд Та 2007 оноос Монгол оронд ажиллаж буй. “МсСloskey Монголын нүүрс ба Дэд бүтэц” бага хурлын үеэр “Монгол улс өнөөдөр дэлхийн цөм, ирээдүй мэт санагдаж байна” хэмээн хэлсэн нь  тун ч өөдрөг сэтгэгдэл төрүүлж байлаа. Герман-Монгол орны харилцаа, хамтын ажиллагааны өнөөгийн байдлыг Та хэрхэн үзэж байна вэ? 

      Тийм ээ. Тэр хурал дээр   “дөрвөн жилийн өмнө би Монгол Улсад анх хөл тавихдаа ертөнцийн хязгаарт ирлээ   гэж бодож байсан бол өнөөдөр дөрвөн жилийн дараа харин ч дэлхийн хөгжлийн үйл хэргийн цөмд байна” гэж ялигүй дэврүүн сэтгэлээр хэлсэн. Энэ маань ч учиртай. Улаанбаатар хотод өнөөдөр дэлхийн томоохон банкууд, уул уурхайн магнатууд мөн хүнд технологийн олон улсын тэргүүлэгч үйлдвэрүүд хаалганы бариулыг атгасан байна.
 

       Герман Улс Монгол Улсын хооронд “иж бүрэн түншлэлийн харилцааг” улс төрийн, эдийн засгийн, хоёр орны хөгжлийн бодлогын хүрээнд мөн соёлын салбарт хөгжүүлж байна. 2008 онд ХБНГУ-ын Ерөнхийлөгчийн  Монгол Улсад хийсэн айлчлалын үеэр манай хоёр орны харилцааны үндсийн тухай хамтарсан тунхаглалд гарын үсэг зурсан юм. Манай хоёр орны харилцаа олон жилийн түүхэн улбаатай. Өнгөрсөн зууны 20-иод оны үеэр Монголын анхны оюутнууд  Герман Улсад мэргэжил эзэмшихээр явж байсан түүхтэй. Өнөөдөр 30.000 монгол иргэн герман хэлийг эзэмшсэн байна. Улс төрийн түвшинд манай хоёр орон маш дотно найрсаг хамтын ажиллагаа өрнүүлж байна. 2010 оны намрын улиралд л гэхэд Холбооны гурван сайд Монгол Улсад айлчилсан. Эдийн засгийн салбарт манай улс Европын Холбоонд Монгол Улсын худалдааны салбарын чухал түнш нь болов ч миний бие Германы аж ахуйн нэгжүүд Монголд илүү олноор орж ирж үйл ажиллагаагаа идэвхжүүлээсэй хэмээн хүсдэг юм. Монгол орон байгалийн баялгаар баян үндэстэн. Герман өндөр технологийн үйлдвэрлэлээр дэлхийд тэргүүлдэг үндэстнүүдийн нэг. Энэ хоёрыг хослуулбал бид бие биенээ гайхалтайгаар харилцан нөхөж хөгжиж болно.       

      Герман улсын эдийн засгийн хөгжлийн гол бахархал болсон өнөөгийн техник технологи,  үйлдвэрлэлийн тухай Та сонирхуулахгүй юу? 

       Германы эдийн засаг өндөр технологийн бараг бүхий л салбарт тэргүүлж байна. Юуны түрүүнд автомашины үйлдвэрлэл, эрчим хүч болон байгаль орчны техник, уул уурхайн техникийн үйлдвэрлэл мөн ашигт малтмалын боловсруулах үйлдвэр, хими болон эмийн үйлдвэрлэл, ложистик зэрэг. чиглэлүүдийг дурдаж болно. Дэлхийн дээр уул уурхайн салбарыг хамгийн эрт хөгжүүлсэн үндэстний хувьд  Герман орон ил уурхай, гүний уурхай, ашигт малтмал боловсруулах (жишээ нь нүүрсийг коксжуулах, нүүрс ашиглан цахилгаан үйлдвэрлэх, хийн түлш гаргах мөн шингэн түлш гаргах зэрэг) дээр нь нөхөн сэргээлт болон цацраг идэвхт ашигт малтмал олборлож байгаад хаасан уурхайнуудыг хоргүйжүүлэн нөхөн сэргээх   талаар асар их судалгаа хийж дүгнэлт гаргасан туршлагатай. Байгаль орчны хамгаалалд тавигдах шалгуур маш хатуу байдаг учраас байгаль орчинд ээлтэй технологи үйлдвэрлэн ашиглах талаар Германд үнэхээр их судалгаа дүгнэлтүүд хийгдсэн. Энэ бүгдийг Монгол Улсад нэвтрүүлэн ашиглаж болно. Монголын мэргэжилтнүүд болон улстөрчид, төлөөлөгчид хэд хэдэн удаа Герман улсад айлчлан өөрийн нүдээр харж, газар дээр нь манай туршлагатай танилцсан.

Сэтгүүлээ захиaлан, бүрэн эхээр нь уншина уу.