Хятадад нүүрсний үнэ өсөхгүй байж болзошгүй

Сүүлийн саруудад буурсаар байсан нүүрсний үнэ тогтворжиж эхлэв. Энэ хандлага уул уурхайн салбарынхан, тэр дундаа нүүрс нийлүүлэгчдэд бага ч болов найдлагыг төрүүлээд байна. Нүүрсний үнэ хэтэрхий хямдаас болоод зарим компани нүүрс тээвэрлэхээ хойшлуулаад байсан юм. Хятад бол хамгийн том нүүрс импортлогч орон бөгөөд өмнөд хөршийн нүүрс худалдан авалтын багахан хэмжээний савлагаа л гэхэд олон улсын зах зээлд хүчтэй нөлөө үзүүлэхүйц байгаа нь  сүүлийн хэдэн өдрүүдэд харагдлаа. Нүүрсний үнийг тохирох гэсэн гэрээлэгч талуудын хэлэлцээр болон  Хятад руу зөөвөрлөх найман сая гаруй тонн нүүрсний тээвэрлэлтийг хойшлуулсан зэрэг нь 2013 оны нүүрсний импортод хүртэл нөлөөлж болзошгүй болоод байна. Нэрээ хэлэхээс татгалзсан Шанхайд төвтэй нүүрс нийлүүлэгч компанийн төлөөлөл “Хятадын нүүрс нийлүүлэгчдийн хувьд энэ жил томоохон сорилт боллоо. Энэ бүхний дараа бид хэр хэмжээний нүүрсийг ямар үнээр худалдан авах тал дээрээ маш болгоомжтой хандах хэрэгтэй болж байна. Бид нэгэнт худалдан авсан нүүрс болон банкны зээлийг хэрхэх тал дээр нэлээд анхаарах ч хэрэг гарч байна. Эдийн засгийн байдал энэ янзаараа сул дорой хэвээр үргэлжилбэл ирэх жилд худалдан авах нүүрсний хэмжээгээ багасгах хэрэг гарах юм.” гэж ярьлаа.  Мөн нэрээ нууцалсан тээвэр зуучийн компанийн төлөөлөгчийн хэлснээр нүүрсний үнэ унаж эхэлсэнтэй холбоотойгоор товлогдоод байсан нүүрсний тээвэрлэлтийг худалдан авагчид нь хойшлуулах болсон нь гэрээ цуцлагдахад хүргэж энэ нь улмаар тээврийн компаниудад ч хүнд цохилт болсон байна. Тав, зургадугаар саруудад нүүрс болон төмрийн хүдрийн нэгэнт гэрээлсэн үнийг ахин тохирох хэлэлцээрийг олноор хийж мөн Хятадын худалдан авагчдын нүүрс тээвэрлэлт оргил үедээ хүрсэн нь ёроолгүй сав мэт хятадын нүүрсний зах зээлийг шоконд оруулах томоохон хөшүүрэг болжээ.

Индонез бол Хятадын хамгийн том нүүрсний нийлүүлэгч. Энэ ч утгаараа нүүрсний үнийн уналт нь Индонезийн нүүрс нийлүүлэгчдэд хамгийн ихээр нөлөөлсөн. Индонезийн Нүүрс Олборлолтын Ассоциацийн ерөнхийлөгч Вов Камадану “Нүүрсний үнэ унаж, цаашид ч урт хугацаанд буурсаар байх төлөвтэй байгаа энэ үед нүүрс нийлүүлэх гэрээг эргэн харж хэлэлцээр хийсээр байна” гэж хэлсэн. 2012 онд Хятад улс 210 сая тонн нүүрс худалдан авах төлөвлөгөөтэй байгаа нь өмнөх онд уг үзүүлэлт 182.4 сая тонн байсантай жишихэд харьцангуй нэмэгдсэн дүн юм. Үүнээс харахад нүүрсний зах зээлийн уналт хэдийгээр нүүрлэсэн байгаа хэдий ч Хятад улс нүүрс худалдан авагч хамгийн том гүрнүүдийн нэг хэвээр байгааг илтгэж байна.Одоогоор нэг тонн нүүрсний үнэ 83 - 90 ам долларын хооронд байгаа нь 2012 оны нэгдүгээр сараас хойш 20 хувиар буурсан байгаа бөгөөд нүүрсний үйлдвэрлэлээ багасгаж танах нь хямралаас гарах том боломж болоод байна.

Б.Цэцэг