ОУТОТЕК-ийн технологийн “ЖОР”

Зэс баяжуулах үйлдвэр, зэс хайлуулах, зэсийн гидрометалургийн технологиор нь “Оутотек”-ийг монголчууд түлхүү мэддэг. Финландад төвтэй “Оутотек” компани нь Монголын зэс, алт болон нүүрсний салбарт өөрийн технологийн дэвшлийг хэдийнэ нэвтрүүлээд буй юм. 
“Эрдэс боловсруулалт болон металургийн салбар дахь “Оутотек”-ийн дэвшилтэт технологиуд” сэдэвт  семинарыг Монгол дахь салбар компани болох “Оутотек Монголиа” ХХК   6 дахь удаагаа амжилттай зохион байгууллаа. 

Энэ удаад тус компанийн алт боловсруулах технологийн давуу талууд, ололтын талаар болон хаягдлын аж ахуй, усны менежментийн бизнесийн интеграцийн талаар (2019.12.04) танилцуулав. Гүйцэтгэх захирал Вадим Халфин,  BIOX технологийн Ахлах менежер Иан Ван Нэйкэрк, Евразийн бүсийн Үйлчилгээ, борлуулалт хариуцсан захирал Күн Аберкром, Евразийн Бүсийн Хаягдал өтгөрүүлэх бүтээгдэхүүн хариуцсан Ахлах Менежер Елена Нечаева, Евразийн бүсийн Хаягдлын аж ахуй, ус хариуцсан захирал Артуро Гутиэрэз дэл Олмо, Бүс Хариуцсан Худалдааны Менежер Д.Цолмонтуяа нар танилцуулга хийж оролцогчидтой дугуй ширээний ярилцлага хийж тулгамдаж буй асуултад хариуллаа. 

“Оутотек” компани нь эрдэс боловсруулалт, металурги, усны менежмент, эрчим хүчний чиглэлээр дэлхийд тэргүүлэх шийдлүүдийг санал болгодог. Дэлхийн 80 оронд борлуулалт хийдэг бөгөөд үүний 36 улсад судалгаа, шинжилгээ болон үйлчилгээний төвд 4200 гаруй ажилтантай үйл ажиллагаагаа явуулж байна. Өнгөрсөн оны хэмжээнд 1.14 тэрбум еврогийн борлуулалтын орлоготой ажилласан байна.
Монголд гагцхүү зэс төдийгүй алтны үндсэн ордын олборлолт нэмэгдэх хандлагатай байгаа өнөө үед тус компанийн технологийн шийдэл нь асар их хэрэгцээтэй юм.  Тус компани нь алт боловсруулалтын чиглэлээр  Outotec BIOX, Outotec POX, Outotec CIL & CIP технологиуд, Outotec ASTER, SkimAir- Flash флотацийн технологи, Courier 6G алтны шууд хэмжилт зэрэг технологиудаа дэлгэрэнгүй танилцуулж, санал болгож байна.   Эдгээр технологийг ашиглан алтны төслүүдийн үнэ цэнийг нэмэгдүүлэх боломжтой талаар “Оутотек” компанийн BIOX-ийн Ахлах менежер, Иан Ван Нэйкэрк танилцууллаа. 

BIOX технологийн тухайд алтны метал авалтыг нэмэгдүүлж ашиглалтын зардлыг бууруулдгаараа ихээхэн ач холбогдолтой. Боловсруулалтад ашигладаг бактерийг өсгөх, хадгалахад маш хялбар болгож өгсөн. Гучин жилийн өмнөөс зах зээлд нэвтрүүлсэн бөгөөд Монгол  Улстай ойролцоо газар зүйн байрлалтай, цаг агаар төстэй Казахстан  улсад амжилттай ажиллаж байна. 

Одоогийн байдлаар уг технологийг ашиглан 24 сая унц алт олборлоод байгаа юм. Далайн түвшнээс 3000 метрийн өндөрт хүртэлх орчинд ашиглах боломжтой. Хоногт 20-2000 тоннын хүдэр боловсруулах хүчин чадалтай байдлаар үйлдвэрийг тохируулах боломжтой. Цельсийн хасах дөч, нэмэх 45 хэмд ажиллуулна. Дэлхийн зургаан улсад (Австрали, Өмнөд Африк, Узбекистан г.м) 13 үйлдвэр байгуулж ажиллаж байна. Үйлдвэрийг 4-40%-ийн агуулгатай баяжмалаар тэжээж болно. ASTER процессийг ашиглан хаягдлыг хоргүйжүүлэн, цианидыг 0.1% хүртэл цэвэршүүлдэг. ASTER нь уусган баяжуулалтаас гарсан хаягдлыг боловсруулах байгальд ээлтэй технологи юм. Чухамдаа энэ нь цианит болон тиоцианы хүчлийг задлах биологийн процесс болно.

POX буюу даралтаар уусган баяжуулах технологи бүхий төслийн хамгийн тод жишээ бол ОХУ-ын хоёр дахь том алт үйлдвэрлэгч “Петропавловский” компанийн Покровскийн алт боловсруулах үйлдвэрийн байгууламж юм. Энэ оны эхээр үйлдвэрийн үйл ажиллагааг эхлүүлсэн байна. Эдгээрээс гадна Турк улсад Чингиз Мазидаг төсөл (2018 оны 4-р улиралд ашиглалтад орсон), Саудын Арабын Мааден Гоулд Мансура Массара төсөл нь уг технологид түшиглэсэн. 

Skim Air хурдан флотацийн технологи нь чөлөөт алтыг богино хугацаанд бага зардалаар авах боломжтой тул шороон ордын алтны хүдэрт тохиромжтой. 1982 онд танилцуулж байсан. Одоогийн байдлаар дэлхий дахин 200 орчмыг суурилуулаад буй.
Алтны шууд хэмжилт буюу Courier 6G технологи нь 5-12 минут тутамд зутанг шинжилнэ. Тодруулбал алтны хүдрийн бүтцийг нарийн шинжилснээр  процессын явц дахь алтаа алдах эрсдэлийг бууруулж төдий чинээгээр метал авалтыг өндөр байлгах боломжтой гэсэн үг.  Уг семинарын бас нэгэн чухал сэдэв нь хаягдлын аж ахуй, усны менежментийн бизнесийн интеграцийн тухай байв. 

Хаягдлын систем нь дэлхий дахинд нийгмийн хариуцлагын хүрээнд хэрэгжүүлж буй үүрэг хариуцлага гэж авч үзэн энэ чиглэлд ажиллах болсон. “Оутотек”-ийн хувьд Монголтой төстэй цаг ууртай улс болох Орост уламжлалт маш том талбай эзэлсэн хаягдлын аж ахуйг шинэчлэх томоохон төслийг амжилттай хэрэгжүүлсэн. Үүнд Учалинскийн ил уурхай, Стойленский УБҮ дэх хаягдал өтгөрүүлэгчийн байгууламж барих төслийг нэрлэж болно. Оутотекийн технологи нь эрчим хүчний хэмнэлттэй, ус эргүүлэн ашиглалт сайтай, урсгал зардал багатай зэрэг олон давуу талтайг Евразийн Бүсийн Хаягдал өтгөрүүлэх бүтээгдэхүүн хариуцсан Ахлах менежер Елена Нечаева тайлбарлалаа. Ноён Артуро Гутиэрэз хаягдлын менежментийн талаар танилцуулах үеэрээ уурхайн нөхөн дүүргэлтүүдийн шийдлүүдийг үзүүлсэн нь ихээхэн сонирхол татсан юм. Хаягдлын аж ахуй гэхээр үүнд усны менежмент зайлшгүй чухал үүрэгтэй байдаг. Учир нь хаягдал хадгалах үйл явцад ус шүүн тунгаах нь хамгийн том сорилт болно.  

“Оутотек” компани нь Монгол Улсад албан ёсны салбараа 2013 онд байгуулсан. Тус компанийн Монголд гүйцэтгэсэн ажлуудыг дурдвал хамгийн анх 1994-2000 онд “Эрдэнэт үйлдвэр”-т флотацийн тоног төхөөрөмж, керамик шүүлтүүр, 2002 онд “Бороо гоулд”-ын үйлдвэрт  баяжмал өтгөрүүлэгч, 2009 онд “Оюутолгой”-д шүүн хатаагч филтер, 2010-2012 онд Ухаахудагийн уурхайд өтгөрүүлэгч нийлүүлсэн туршлагатай. 

NASDAQ-ийн хөрөнгийн бирж дээр хувьцаа нь арилжаалагддаг “Оутотек” компани нь дэлхийн байгалийн нөөцийг тогтвортой хөгжлийн зарчимд нийцүүлэн ашиглахад зориулагдсан технологийн шийдлүүдийг боловсруулж бүтээдэг. Гагцхүү металлургийн чиглэлд дэлхийд тэргүүлэгч байгаад зогсохгүй хими, үйлдвэрлэлийн ус цэвэршүүлэлт, сэргээгдэх эрчим хүчний салбарт шинэлэг санаа оноо нэвтрүүлэн хэрэгжүүлэх болсон. 

Семинартай холбоотой мэдээлэл болон Оутотек компанийн бусад техник, технологийн дэлгэрэнгүй мэдээллийг Бүс Хариуцсан Худалдааны Менежер Д.Цолмонтуяатай (+976 94077774, tsolmontuya.dashdondog@outotec.com ) утас болон имэйл хаягааар холбогдон авах боломжтой юм.