Ярилцлага

Уул уурхайн засаглал нь юмсыг удирдах арга замын тухай санаа юм Байгалийн баялгаа оновчтой ашиглахаар зорьж буй улс орнуудын хувьд уул уурхайн засаглалын чанарыг сайжруулах нь хамгаас чухал болоод байгаа билээ. Уул уурхайн засаглал болон бусад сонирхолтой асуудлаар Дэлхийн Банкны Эрдэс баялгийн салбарын тэргүүлэх мэргэжилтэн Брайн Ландтай Mongolian Mining Journal-ын Б.Төгсбилэгт ярилцлаа.

Б.Баатарцогт: БХГ-г бүхэлд нь биш гэхэд тодорхой нөхцөлүүдийг нээлттэй байлгах боломжтой “Орон нутгийн сэтгүүлчдийн сүлжээ” төслийн сургалтын хаалтын семинарын “Мэдээлллийн цаг” хөтөлбөрт Ашигт малтмал, газрын тосны газрын дарга Б.Баатарцогт, Геологи хайгуулын хэлтсийн дарга Д.Алтанхуяг, Кадастрын хэлтсийн дарга Д.Мөнхтамир нар оролцон, цаг үеийн асуудлаар мэдээлэл хийж, сэтгүүлчдийн асуултад хариулт өгсөн юм.

Өнөөгийн амиа аргацаасан үйлдвэрлэл, экспортоор бид цаашид хол явахгүй Уул уурхайн зөвлөх инженер Б.Нэргүйтэй ярилцлаа.

Хаагдсан уурхайнуудын нөхөн сэргээлт, хаалтын асуудлыг бүрэн шийдээгүй байгаа Бор-Өндөрийн уулын баяжуулах үйлдвэрийн Дэд захирал С.Ган-Очиртой тус үйлдвэрийн үйл ажиллагаа болоод жоншны салбарын өнөөгийн нөхцөл байдал, цаашдын төлөвийн талаар Б.Төгсбилэгт ярилцлаа.

Хөрөнгө оруулагчидтай зөвлөлдөх хэлэлцүүлэг хийнэ Монгол улсын хувьд геологи, хайгуулын ажил, томоохон хөрөнгө оруулалт шаардах уул уурхайн төслүүдэд гадны хөрөнгө оруулалт татах хэрэгтэй байна.

Б.Түвшинтөгс: Төсвийн тогтвортой байдлыг хангах үзэл баримтлалаа дагахгүй байна МУИС-ийн дэд профессор, Эдийн засгийн судалгаа, эрдэм шинжилгээний хүрээлэнгийн захирал доктор Б.Түвшинтөгстэй MMJ-ийн сэтгүүлч С.Болд-Эрдэнэ ярилцлаа.

Магистрын хөтөлбөрийн хичээлүүд Германы шилдэг багш нарын удирдлага дор явагдана Монгол-Германы хамтарсан ашигт малтмал, технологийн их сургуулийн Сургалт хариуцсан дэд захирал Катя Поланскитай ярилцлаа.

Т.Билгээ: “Эрдэнэс Тавантолгой”-н олборлосон нүүрсний хэмжээ 20 сая тонн болно “Эрдэнэс Тавантолгой” ХК-ийн Гүйцэтгэх захирлын үүрэг гүйцэтгэгч Т.Билгээтэй цаг үеийн асуудлаар ярилцлаа.

Хийж байгаа ажил минь зөв, утгатай юм шиг санагддаг “Рио Тинто” компанийн Монголыг хариуцсан захирал С.Мөнхсүхтэй ярилцлаа.

Ж.Энхсайхан: Манай улс эн тэргүүнд цөмийн судалгааны реактортой болох хэрэгтэй “Цөмийн” гэх тодотголтой баримт бичгүүдийг УИХ-аар батлуулах тухай асуудал багагүй шуугиан тарьж буй энэ үед Олон улсын чанартай конвенциудын талаар Монгол улсаас Олон Улсын Атомын Энергийн Агентлагийн /ОУАЭА/ дэргэд сууж байсан Монгол улсын суурин төлөөлөгч Ж.Энхсайхантай ярилцлаа.

Орд ашиглах гэрээ байгуулахдаа уул уурхайн төслийн үнэлгээг олон улсын журмын дагуу хийх нь чухал Монгол улсад ашигт малтмалын ордын буюу уул уурхайн төслийн үнэлгээ хийх журмыг боловсронгуй болгох чиглэлээр эрдэс баялгийн эдийн засагч, доктор, профессор Д.Галсандоржтой ярилцлаа.

Ашигт малтмалын ордын үнэлгээний аргачлалыг Монголд нэвтрүүлнэ Монгол Улсад ашигт малтмалын техник-эдийн засгийн үндэслэл боловсруулах аргачлалд тулгуурлан тухайн төслийн үнэ цэнийг тооцох ажлыг хийж гүйцэтгэж буй. Гэхдээ сүүлийн жилүүдэд олон улсын түвшинд ашигт малтмалын үнэлгээ (valuation) болон үндэслэл (evaluation) гэсэн хоёр ойлголтыг ялган ойлгож, тодорхойлж, тус тусад нь холбогдох арга аргачлалыг боловсруулан хэрэглэж эхэлжээ.

Ураны салбарт шинэ орд эдийн засгийн эргэлтэд орно Засгийн газрын 2009 оны 45 дугаар тогтоолоор төрийн өмчит “Мон-Атом” компани байгуулагдсан. Тухайн онд Монгол улсад Цөмийн Энергийн тухай хууль батлагдаж байсан юм. Цөмийн энергийн хуулийг дагаж Цөмийн энергийн газар хэмээх Засгийн газрын тохируулагч агентлаг байгуулагдаж байсан үе.

Баруун Цанхийн загварыг төрийн өмчит уурхайнуудад ашиглах боломжтой Манай компани анх Зүүн Цанхи дээр ажиллаж байснаа тооцвол үндсэндээ 2012 оноос хойш “Эрдэнэс Тавантолгой”-н уурхай дээр ажиллаж байна. 2013 онд Баруун Цанхийн уурхай нээгдэхэд тендерт ялан оператороор ажиллаж эхэлсэн. Түүнээс хойш 1 хүртэлх жилийн гэрээтэйгээр 3 жил дараалан тендерт ялж, ажилласан.

Н.Алгаа: олон улсын шаардлагад нийцсэн үйлчилгээг монгол мэргэжилтнүүд үзүүлж эхэллээ Хөдөлмөрийн аюулгүй байдал, эрүүл ахуйн дэлхийн жишиг, чанарын стандартыг Монголд нэвтрүүлэх, нутагшуулах зорилготой “Нэн түрүүнд хөдөлмөрийн аюулгүй байдал” бага хурал тав дахь жилдээ зохион байгуулагдлаа.

Г.Батцэнгэл: Хэдэн хүн муу хэлэнгүүт айгаад, гэм хийчихсэн юм шиг бууж өгнө гэж байхгүй Борлуулалт амаргүй байна. Эхний улиралд 300 мянга орчим тонн баяжуулсан нүүрс экспортолсон. Хэмжээ огцом буурсан. Алдагдалтай зарснаас зарахгүй байсан нь дээр шүү дээ. Бидний хувьд аль болох зардлуудаа бууруулж, өнөөгийн 40-50 ам.доллар гэсэн үнийн түвшинд ядаж алдагдалгүй борлуулж, үйл ажиллагаа явуулахыг хичээж байна.

Эрдэнийн чулууны геологийн судалгаа хийгдэхгүй байна Засгийн газрын тохируулагч агентлаг Стандартчилал, хэмжил зүйн газрын Сорьцын хяналтын газрын улсын байцаагч, эрдэнийн чулууны шинжээч Ш.Бямбасүрэнтэй ярилцлаа.

Энэтхэгийн зээлийг төмөр замын бүтээн байгуулалтад зарцуулна 2015 оны 5 дугаар сард Энэтхэгийн Ерөнхий сайд Нарендра Модигийн Монгол Улсад хийсэн албан ёсны айлчлалын үеэр Энэтхэг улсаас нэг тэрбум ам.долларын хөнгөлөлттэй зээлийн шугам нээхээр болсон билээ.

Хүртээмжтэй өсөлтийг нэмэгдүүлэхэд уул уурхайн салбарын оролцоо чухал Монгол улсад хүртээмжтэй өсөлтийг дэмжих зорилгоор Азийн хөгжлийн банкнаас техникийн туслалцаа үзүүлж байгаа юм. Техникийн туслалцааг Япон улсын ядуурлыг бууруулах сангаас санхүүжүүлж байгаа бөгөөд Монгол улсын Сангийн яам төслийн гүйцэтгэлийг хариуцан ажиллаж байгаа аж.

Өнөөдөр бол алдаагаа засах цаг юм Өнгөрсөн арав гаруй жилд түүхий эдийн үнийн супер мөчлөг тохиосон ч 2012 оноос уналтад орсон. Ийм мөчлөг сүүлийн 200 жилд 6 удаа, 100 жилд 4 удаа тохиожээ.